پیشگیری از مسمومیت غذایی - مرد کوچک

کدام غذاها خطر مسمومیت بالایی دارند؟

محققان بیش از 250 بیماری منتقله به وسیله مواد غذایی را شناسایی نموده اند. بعضی از میکروب های ایجاد نماینده این بیماری ها در غذاهای خاص به راحتی رشد می نمایند. همچنین، بعضی از روش های تهیه غذا می تواند خطر مسمومیت غذایی را افزایش دهد، مثلا وقتی شخصی سبزیجات را روی تخته برش شسته نشده ای که قبلا گوشت روی آن برش داده شده، خرد کند. بعضی از غذاهایی که خطر مسمومیت غذایی بالاتری دارند شامل این موارد هستند:

تخم مرغ

سالمونلا، یکی از میکروب هایی است که معمولا باعث مسمومیت غذایی می گردد و ممکن است تخم مرغ تازه را آلوده کند. در صورتی که فرد تخم مرغ خام یا نپخته بخورد، خطر آلودگی بسیار بیشتر است. این عفونت می تواند قسمت داخلی تخم مرغ را در حالی که هنوز داخل بدن مرغ است، آلوده کند. همچنین، مدفوع آلوده از یک مرغ یا پرنده آلوده می تواند تخم مرغ یا تخم پرنده سالم را تحت تأثیر قرار دهد.

استافیلوکوکوس اورئوس (Staph aureus) باکتری فراوری نماینده سم در غذاهایی است که مدت زمان زیادی در یخچال به جای مانده باشند. اگرچه پختن غذا می تواند بیشتر باکتری ها را از بین ببرد، سموم به جای مانده استافیلوکوکوس اورئوس هنوز هم می تواند باعث بیماری گردد. برای کاهش خطر عفونت، باید تخم مرغ ها را در یخچال و در دمای 40 درجه فارنهایت (4.4 درجه سانتی گراد) یا پایین تر نگه دارید. از تخم مرغ ترک خورده و آسیب دیده استفاده نکنید و تخم مرغ را کاملا بپزید تا زرده ها سفت شوند. برای غذاهایی که به تخم مرغ نیمه پخته احتیاج دارند، فقط از تخم مرغ پاستوریزه بهره ببرید. هر وعده غذایی که حاوی تخم مرغ یا مایونز بر پایه تخم مرغ باشد نیز باید ظرف مدت 2 ساعت از زمان آماده سازی در یخچال نگهداری گردد.

گوشت

گوشت، به خصوص گوشت خام یا نیمه پخته می تواند طیف وسیعی از بیماری های منتقله از راه غذا مانند کلوستریدیوم پرفرنژنس، اشریشیا کلی، سالمونلا و یرسینیا را به همراه داشته باشد. گوشت آلوده می تواند سایر مواد غذایی را نیز آلوده کند. برای کاهش خطر آلودگی متقابل، باید این نکات رعایت شوند:

• دستان خود را پس از دست زدن به گوشت خام یا نیمه پخته بشویید
• گوشت خام را در نزدیکی یا همراه با غذاهای دیگر قرار ندهید
• ظروفی را که برای شستن یا برش گوشت استفاده شده، کاملا بشویید
• گوشت را با استفاده از دماسنج مخصوص پخت و پز کاملا بپزید
• به جامانده گوشت را در یخچال قرار دهید

پختن گوشت در دمای بالا باعث از بین رفتن بیشتر عوامل بیماری زا می گردد، اما درجه حرارت مورد احتیاج بر اساس نوع گوشت متفاوت خواهد بود. مطمئن شوید که گوشت را ظرف 2 ساعت از آماده سازی در یخچال نگهداری کنید.

میوه ها، سبزیجات و جوانه ها

تقریبا نیمی از موارد مسمومیت غذایی از میوه و سبزیجات تازه ایجاد می گردد. سبزیجات برگدار، میوه ها و جوانه ها می توانند فرد را به لیستریا، اشریشیا کلی، سالمونلا و سایر عوامل بیماری زا آلوده نمایند. جوانه ها برای رشد به شرایط گرم و مرطوب احتیاج دارند. این شرایط همچنین زمینه مناسبی برای فراوری باکتری و سایر میکروب ها فراهم می نماید. به همین علت، زنان باردار و سایر افراد در معرض بیماری شدید مربوط به مسمومیت غذایی نباید جوانه بخورند. برای کاهش خطر ابتلا به بیماری به وسیله مصرف این محصولات، باید این نکات را رعایت کنید:

• همواره میوه ها و سبزیجات را بشویید
• محصولات پوست گرفته یا خرد شده باید در عرض 2 ساعت داخل یخچال قرار داده شوند
• میوه ها و سبزیجات را از سایر مواد غذایی خام، به ویژه گوشت جدا کنید

غذاهای تخمیر شده و کنسروی

غذاهای تخمیر شده و کنسروی از باکتری های سالم برای ایجاد طعم و مزه استفاده می نمایند. غذاهای تخمیری و کنسرو شده بی خطر هستند، اما وقتی در فرایند تخمیر مسئله ای پیش بیاید، باکتری های خطرناک می توانند وارد غذا شوند و باعث بروز بیماری بوتولیسم شوند. اجتناب از مصرف غذاهای کنسروی و تخمیر شده می تواند خطر مسمومیت غذایی را کاهش دهد. همچنین، بعد از باز شدن مواد غذایی کنسروی به سرعت آن ها را در یخچال قرار دهید.

غذاهای دریایی

غذاهای دریایی، به ویژه غذاهای خام و نیمه پخته مانند صدف، انواع زیادی از مسمومیت های غذایی را ایجاد می نماید، از جمله بیماری های لیستریا و سالمونلا. غذاهای دریایی همچنین می توانند باعث ایجاد عفونتی به نام یا ویبریو کلرا که عامل ایجاد وباست، شوند. همچنین، این باکتری می تواند با ایجاد زخم های عفونی باعث مرگ افراد گردد. بسیاری ویبریو کلرا را باکتری های گوشت خوار نیز می نامند، زیرا باعث از بین رفتن گوشت اطراف زخم می گردد.

برای کاهش خطر ابتلا به این عفونت، افراد باید هنگام تهیه غذاهای دریایی دست های خود را بشویند. افرادی که در معرض خطر بیماری های ناشی از غذا هستند باید از مصرف غذاهای دریایی خام یا نپخته کاملا خودداری نمایند.

شیر و پنیرهای غیر پاستوریزه

پنیرهای نرم، شیر خام و شیر غیر پاستوریزه همه زمینه ساز فراوری باکتری هایی از جمله لیستریا هستند. زنان باردار و سایر گروه هایی که در معرض خطر بیماری های ناشی از غذا هستند باید از مصرف این مواد غذایی خودداری نمایند .خوردن پنیرهای نرم تهیه شده از شیر پاستوریزه نیز می تواند خطر ابتلا را کاهش دهد. لبنیات و وعده های غذایی حاوی محصولات لبنی که در دمای اتاق قرار داده می شوند، همچنین می توانند باکتری بیماری زای استاف اورئوس را رشد داده و باعث بروز مسمومیت های غذایی شوند. مراقب باشید که غذاهای حاوی محصولات لبنی ظرف مدت 2 ساعت از آماده سازی داخل یخچال با دمای 35-40 درجه فارنهایت (1.6 تا 4.4 درجه سانتی گراد) قرار بگیرند.

درمان مسمومیت غذایی

درمان مسمومیت غذایی به نوع عفونت فرد بستگی دارد. در موارد خفیف، مسمومیت غذایی می تواند به خودی خود رفع گردد، خصوصا در بزرگسالانی که در حالت عادی از لحاظ جسمانی سلامت هستند. بچه ها، افراد مسن و زنان باردار ممکن است مستعد ابتلا به بیماری شدید باشند و همواره باید به علت احتمال مبتلا بودن به مسمومیت غذایی به پزشک مراجعه نمایند.

در بیشتر موارد، درمان بر مدیریت علائم و جلوگیری از کمبود آب بدن متمرکز است. در بیمارستان، پزشک ممکن است مایعات داخل وریدی یا داروهای تجویز داروی ضد تهوع را تجویز کند. درمان در منزل معمولا شامل مصرف نوشیدنی های الکترولیتی (حاوی الکترولیت هایی نظیر سدیم، پتاسیم و کلسیم هستند)، نوشیدن میزان زیادی آب و استراحت است. توجه داشته باشید که نوشیدنی های ورزشی و انرژی زا نمی توانند به میزان کافی جایگزین الکترولیت های از دست رفته شوند، بنابراین فرد برای درمان مسمومیت غذایی نباید آن ها را بنوشد.

اقدامات پیشگیرانه

برای پیشگیری از مسمومیت غذایی در فصل تابستان اقداماتی وجود دارد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:

• • غذاهایی که خطر ابتلا به مسمومیت غذایی در آن ها زیاد است، باید به طور کامل پخته شوند
  • از مصرف غذاهایی که احتمال ایجاد مسمومیت غذایی در آن ها زیاد است خودداری کنید (به خصوص اگر فرد دارای سیستم ایمنی ضعیف است یا در معرض خطر بیماری قرار گرفته است)
  • غذاهای مختلف را جدا و بدون این که با هم در تماس باشند، آماده کنید
  • سطوح را پیش از استفاده کاملا تمیز و ضد عفونی کنید
  • قبل و بعد از تماس با مواد غذایی، دست هایتان را کاملا بشویید
  • ظرف 2 ساعت از آماده سازی غذاها، آن ها را داخل یخچال با دمای 35-40 درجه فارنهایت (1.6 تا 4.4 درجه سانتی گراد) قرار دهید

    از قرار دادن مواد غذایی بیش از 2 ساعت خارج از یخچال خودداری کنید.

نتیجه گیری

با وجود تاکید بر پیشگیری از مسمومیت غذایی باید این را هم گفت که مسمومیت غذایی معمولا یک بیماری جزئی است که فرد را ملزم به چند روز مرخصی از کار یا مدرسه می نماید. با این حال، در موارد شدیدتر ممکن است کار به بیمارستان کشیده شده یا جان فرد به خطر بی افتد. آنالیز مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) نشان می دهد که هر ساله حدود 128000 نفر به علت مسمومیت غذایی به بیمارستان می فرایند و حدود 3000 نفر در این بین جانشان را از دست می دهند. افراد باید در صورت مشاهده علائم بیماری ناشی از مصرف غذا به پزشک مراجعه نمایند. دریافت درمان سریع می تواند به کاهش خطر عوارض جدی یاری کند.