معجزات دارویی پیاز - مرد کوچک

معجزات دارویی پیاز

نویسنده: هانیه سادات اجتهد

مقدمه:

پیاز از جمله سبزیحاتی است که به خاطر داشتن خواص اورگاتولپتیک، در سراسر دنیا مصرف زیادی دارد. درطب سنتی، پیاز مصارف گوناگونی داشته و برای برطرف گلودرد، سرفه، برونشیت، سردرد، بهبود حرکات روده، نیش مار، ریزش مو، ناباروری در زنان ومسائل قلبی ـ عروقی و ... مورد استفاده قرار می گرفته است. در پزشکی امروز هم از خواص سلامتی بخش فراوان پیاز استفاده می گردد.

پیاز سرشار از فلاونول های مانند کرستین و ترکیبات اورگانوسولفوره می باشد. هر 100 گرم خام در حدود 40 کیلوکالری انرژی دارد وحاوی ویتامین های B6, C و فولات ومیزان کمی املاح می باشد. از بین انواع مختلف پیاز، پیاز قرمز به خاطر داشتن مقادیر زیاد فلاونول ها و آنتی اکسیدانی زیادی دارد.پیاز زرد کمتر از پیاز قرمز و پیاز سفید کمتر از پیاز زرد آنتی اکسیدان دارد. بعلاوه، لایه های خارجی پیاز حاوی آنتی اکسیدان های بیشتری است و پیازخام نسبت به پیاز پخته خواص بیشتری دارد.

خواص سلامتی بخش پیاز:

1- ضدمیکروب: پیاز دارای خواص ضدباکتری، ضدانگل، ضدقارچ و ضدویروس می باشد. دو ترکیب دی الیل سولفید و دی الیل دی سولفید پیاز که از آلیسین به دست می آیند و بو و طعم خاص پیاز به خاطر آنهاست، ضدباکتری های گرم مثبت عمل می کنند. کرستین موجود در پیاز ضدهلیکوباکترپیلوری است. پیاز با جلوگیری از فعالیت باکتری استرپتوکوکوس موتانس، از پوسیدگی دندان ها هم پیشگیری می نماید.

2-آنتی اکسیدان: ویتامین C، فلاونوئیدها ورنگدانه های موجود در پیاز، فیتوکمیکال هایی هستند که خواص آنتی اکسیدانی دارندواز اکسیداسیون DNA و لیپیدها وپروتئین های بدن جلوگیری می کنند. کرستین کونژوگه و اسیدپروتوکاتچیک از پراکسیداسیون چربی ها و اکسیداسیون LDL، بعلاوه از اکسیداسیون به وسیله رادیکال های آزاد و آسیب سلول های اندوتلیال دیواره عروق به وسیله هموسیستئین پیشگیری می کنند. این خاصیت به کنترل عوارض ناشی از هموسیستئین بالا یاری نموده ودر مقابل بیماری های قلبی ـ عروقی اثر محافظتی دارد.

3- ضدسرطان: پیاز از جمله گیاهانی است که می تواند سلنیوم خاک را جذب کند. گیاهان غنی از سلنیوم خواص ضدسرطانی دارند. دوترکیب حاوی سلنیوم در پیاز که ضدسرطان می باشند، عبارتند از: se-متیل سلنوسیستئین و گاماگلوتامیل se-متیل سلنوسیستئین.

ترکیبات اورگانوسولفوره، مثل دیپروئیل سولفید و دیپروئیل دی سولفید و کرستین وکامپفرول پیاز هم خواص ضدسرطانی دارند. مصرف پیاز خطر سارکوما و کارسینومای بافت ها واندام های مختلفی مانند معده، کولون، مری، پروستات، مثانه، کبد، ریه ها، سینه، پوست و مغز را کاهش می دهد.

این اثر به وسیله مکانسیم های مختلفی انجام می گیرد که بعضی از این مکانیسم ها عبارتنداز: افزایش فعالیت آنزیم های ضدسمی، کاهش سرعت رشد تومورها، جلوگیری از آسیب های اکسیداتیو به خاطر فعالیت آنتی اکسیدانی، پیشگیری از افزایش سلول های سرطانی به وسیله آپوپتوزیس و جلوگیری از تقسیم سلولی، ممانعت از آسیب های کروموزومی، پیشگیری از فعالیت آنزیم های سیکلواکسیژناز و لیپواکسیژناز و جلوگیری از آنژیوژنز و فعالیت ضدالتهابی.

کرستین به خاطر تأثیر بر بیان ژن، اثر محافظتی زیادی درمقابل سرطان کولون دارد. کرستین عمل آنتی اکسیدانی از خود نشان می دهد ورادیکال های آزاد و مضر موجود در بدن را که باعث سرطانی شدن سلول های بدن می شوند، خنثی می نماید. سرطان مثانه در افراد سیگاری رایج است و در مطالعه ای مشاهده شده که مصرف مداوم پیاز می تواند از سرطان در افراد سیگاری پیشگیری کند.

4- تأثیر بر دستگاه تنفس: ترکیبات اورگانوسولفوره پیاز، مثل تیوسولفینات، با جلوگیری از فعالیت آنزیم های سیکلواکسیژناز و لیپواکسیژناز، مانع ساخت ایکوزانوئیدها ودر نتیجه تنگ شدن راه های تنفسی والتهاب می گردد. بنابراین، مصرف پیاز برای افراد مبتلا به آسم مفید است.

5-خاصیت پره بیوتیک:پیاز سرشار از فیبرهای محلول، مانند اینولین فروکتو اولیگوساکاریدهاست.این مواد در روده کوچک هضم نشده و موجب تحریک رشد بیفیدوباکتر و لاکتوباسیلوس در کولون می شوند.این باکتری ها، باکتری های مفید کولون هستند که فرایند تخمیر را در کولون انجام می دهند.محصولات تخمیر به اسم سوخت سلولهای روده عظیم مصرف و باعث سلامت کولون می شوند.پیاز سرعت هضم مواد غذایی را هم افزایش و مدت عبور مواد غذایی را در دستگاه گوارش کاهش می دهد.

6- ضددیابت: مصرف پیاز می تواند قندخون را کاهش دهد. مطالعات اخیر نشان داده اند که مصرف طولانی کرستین رژیمی از گلیکاسیون کلاژن و پیشرفت بیماری های قلبی ـ عروقی در افراد مبتلا به دیابت جلوگیری می نماید.

بعلاوه بعضی از ترکیبات موجود در پیاز فراوری و ترشح انسولین از پانکراس را تحریک نموده و در جذب گلوکز رژیمی هم مداخله می کنند و از این طریق قند خون را کاهش می دهند .مصرف همزمان پیاز با داروهای ضد دیابت ،خواص درمانی آنها را افزایش داده و می تواند دوز مصرفی آنها را پایین بیاورد.

7- ضد بیماری های قلبی ـ عروقی: مصرف پیاز به پیشگیری ودرمان بیماری های قلبی ـ عروقی یاری می نماید. پیاز بر متابولیسم لیپیدها مؤثر است. ترکیبات اورگانوسولفوره پیاز، غلظت تری گلیسیرید و کلسترول خون را کاهش می دهند.مکانیسم کاهشن کلسترول خون به وسیله این ترکیبات عبارت است از: جلوگیری از بیوسنتز کلسترول در کبد، افزایش سرعت بازگردش کلسترول و ورود آن به اسیدهای صفراوی و افزایش دفع کلسترول به وسیله مدفوع.

کرستین و ایزورامنتین پیاز به وسیله افزایش زیست دسترسی به اکسیدنیتریک وجلوگیری از فعالیت آنژیونانسین-2، فشارخون را کاهش می دهند. بنابراین، پیاز با کاهش فشارخون می تواند از بروز و پیشرفت بیماری های قلبی ـ عروقی جلوگیری کند.

کرستین، B-chlorogenin و ترکیبات اورگانوسولفوره پیاز، مانند cepaenes از تجمع پلاکت ها در دیواره عروق جلوگیری نموده واز این طریق مانع ترومبوز می شوند. مکانیسم ضدتجمع پلاکت ها عبارت است از: جلوگیری از رهاسازی اسیدآرشیدونیک (پیش ساز ترومبوکسان)، پیشگیری از فعالیت آنزیم ترومبوکسان A2 سنتاز و تشکیل TXA2 که القا کننده تجمع پلاکت ها می باشد و بالاخره بلوکه کردن رسپتور PGH2/TXA2، پیاز به وسیله کاهش سنتز ایکوزانوئیدها، خاصیت ضدالتهابی هم دارد

با مصرف سه تا چهار بار در هفته پیاز خام می تواند از تمام این خواص بهره مند شد. البته فراموش نگردد که مصرف میزان زیاد پیاز با معده خالی، منجر به مسائل گوارشی مانند اسهال، نفخ، دل درد و تغییر در فلور باکتریایی روده می گردد.

منبع: ماهنامه تغذیه - ش 85

/س

منبع: راسخون