رزمایش دریایی ایران، روسیه و چین؛ قطعه ای از پازل ژئوپلتیک - مرد کوچک

با تور چین سفری خاطره انگیز را تجربه کنید.

به گزارش خبرگزاری خبرنگاران، عباس اصلانی روزنامه نگار در مقاله ای برای وبسایت والدای کلاب نوشت:

ایران، روسیه و چین قرار است که در 27 دسامبر امسال، یک رزمایش مشترک دریایی در دریای عمان و شمال اقیانوس هند برگزار نمایند. این اولین رزمایش مشترک سه کشور از زمان وقوع انقلاب اسلامی در ایران در سال 1357 است. علاوه بر ماهیت این مانور، زمانبندی آن برای ایران و احتمالا برای روسیه و چین نیز از اهمیتی ویژه برخودار است.

با افزایش تنش ها در منطقه در پی حملات به تانکرهای نفتی و تاسیسات نفتی عربستان در تابستان گذشته، آمریکا سعی کرد ایران را در مظان اتهام قرار دهد تا اینکه این کشور را در منطقه منزوی نموده و فشار حداکثری علیه آن را افزایش دهد. واشنگتن کوشش کرد از این موقعیت به مثابه فرصتی برای ایجاد ائتلافی دریایی علیه ایران در منطقه استفاده کند.

مقامات ایرانی با رد هر گونه ایفای نقش در حملات فوق، با اتخاذ چند ابتکارعمل کوشش کردند تا راهبرد آمریکا را خدشه دار نمایند. حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ماه سپتامبر، از ابتکار صلح هرمز رونمایی کرد؛ که به دنبال تامین امنیت، ثبات در منطقه به وسیله همکاری بین ایران، عراق، کشورهای خلیج فارس و در هماهنگی با سازمان ملل است. اندکی بعد، ایران ایده برگزاری رزمایش دریایی مشترک با روسیه در منطقه را مطرح نمود.چند هفته بعد چین هم برای پیوستن به این رزمایش اعلام آمادگی کرد.

رزمایش مشترک با چین و روسیه برای ایران گامی مهم محسوب می گردد. تهران می خواهد مقاومت خود در برابر فشارهای آمریکا را تقویت کرد و بگوید که راهبرد فشار حداکثری آمریکا، با وجود اینکه فشار مالی بر گرده های ایران می گذارد، در منزوی کردن ایران در زمینه های سیاسی و امنیتی ناکام مانده است.

روسیه نیز این همکاری مشترک را در راستای مفهوم امنیت دسته جمعی خود در خلیج فارس می بیند که در ماه جولای گذشته طی نامه ای آن را به اطلاع سازمان ملل رساند. هر چند که این سیاست شامل سایر بازیگران منطقه ای و بین المللی می گردد، اما چنین همکاری می تواند سیاست فوق روسیه را تقویت کند، به ویژه اگر در آینده کشورهای دیگری هم به آن بپیوندند.

چین، به عنوان بزرگترین وارد نماینده نفت دنیا، برای تامین بخش عمده ای از نیازهای انرژی خود به خلیج فارس وابسته است. از اینرو، این کشور در قبال هر گونه تلاطم در خلیج فارس و تنگه هرمز آسیب پذیر است. در نتیجه، پکن هر کوششی، به جز تقابل مستقیم با آمریکا، را برای از بین بردن گمانه و احتمال جنگ نظامی بین ایران و آمریکا در منطقه به کار خواهد بست. بنابراین، اگر ایران کمتر منزوی بنظر برسد، شانس جنگ با ایران در خلیج فارس نیز کمتر خواهد بود.

در حالی که رزمایش دریایی پیش رو ممکن است، ایران را در زمینه موازنه منطقه ای در قبال بعضی کشورهای عربی از جمله عربستان منتفع سازد، به نظر می رسد که ایران، روسیه و چین در این زمینه هدف مشترکی را دنبال ننمایند. مسکو و پکن، با توجه به منافع مالی که با کشورهای عربی دارند، احتمالا به عربستان و بعضی کشورهای عرب منطقه این اطمینان را بدهند که مانور دریایی فوق با هدف همکاری با ایران علیه آنها نیست.

اما سه کشور ایران، روسیه و چین در زمینه برگزاری رزمایش دریایی به یک نقطه مشترک می رسند و آن ارسال پیامی به دشمن و رقیب مشترک شان، یعنی امریکاست. آمریکا، به انحاء مختلف، راهبرد مهار سه گانه ای را در قبال ایران، روسیه و چین در پیش گرفته است. این سیاست به اندازه کافی به این سه کشور برای متحد شدن علیه دشمن مشترک انگیزه خواهد داد. پکن، مسکو و تهران با کاهش حضور و نفوذ آمریکا، به شدت متمایل به تضعیف هژمونی آمریکایی در منطقه هستند. برای ایران، خروج از انزوای احتمالی، و برای چین و روسیه، حضور قدرتمندتر در منطقه به منظور کسب منافع بیشتر، انگیزه ای خواهد بود که آنها موازنه را به ضرر آمریکا برگردانند. روند آستانه درباره سوریه، به ایران و روسیه این اعتماد به نفس را داده است که اگر بخواهند می توانند مستقل از آمریکا به اهداف خود در منطقه برسند.

در نهایت، ایران بر این باور است که هدف آمریکا از ایجاد ائتلاف دریایی بیش از آن که با هدف تامین امنیت منطقه باشد، امنیتی سازی آن را دنبال می نماید. پیشنهاد ابتکار صلح هرمز و برگزاری رزمایش مشترک با سایر کشورها، قطعه ای از یک پازل هستند که در آن ایران، به همراه دوستان و متحدان، می خواهد حافظ و ضامن امنیت و ثبات در منطقه باشد، حتی اگر آمریکا در آن حضوری نداشته باشد. سرنوشت چنین اقدامی به حضور اعضای جدید و پایداری اعضای فعلی در این جهت بستگی دارد.

310311