کیلوا، شهر شیرازی ها در تانزانیا! - مرد کوچک

احتمالا برایتان سوال پیش آمده که ایرانی ها برای چه به آن سوی سواحل شرق آفریقا رفته اند و اصلا چطوری توانستند در آنجا حکومت تشکیل دهند؟ البته حضور ایرانی ها در شرق آفریقا را باید در 500 سال قبل از میلاد جست و جو کرد این سواحل از همان ابتدا مهاجران ایرانی، چینی و عربی زیادی داشت اما سکونت عرب ها در جزیره زنگبار و تانزانیا به قرن 8 برمی گردد در آن موقع کم کم عرب ها به این سرزمین رفتند و با فروش محصولات خود به بومی ها از آن ها محصولات کشاورزی می گرفتند. کیلوا کیسیوانی یک مکان باستانی است که در امتداد ساحل Swahili مجمع الجزایر کیلوا واقع شده است. این شهر در قرن هشتم میلادی اشغال و تبدیل یه یکی از قدرتمندترین شهرها شد. تجارت با شبه جزیره عربستان و همینطور هند و چین روی رشد و توسعه کیلوا تاثیر زیادی گذاشت و با وجود اینکه فرهنگ و کلمات عربی در آن رخنه نموده بود اما اصلیت آفریقایی داشت. چند سال بعد که آوازه این جزیره در میان مردم شرق پیچید شیراز دوره ای از خشکسالی را تجربه کرد که تعدادی از مردم آن جا را تشویق به مهاجرت به این سرزمین کرد. ماجرا از این قرار است که در دوره ای از تاریخ در فارس خشکسالی سختی اتفاق می اقتاد که باعث می گردد مسلمانان این شهر تصمیم به مهاجرت بگیرند. هر چند که عده ای از تاریخ دانان انگیزه سفر شیرازی ها به شرق آفریقا را نه خشکسالی بلکه به قدرت رسیدن شخصی به نام طغرل سجلوقی می دانند که با شیعیان مخالف بود. آن ها که آوازه و معروفیت زنگبار را شنیده بودند این بار به جای هند راهی این سرزمین می شوند و بعد از ماه ها سفر دریایی بالاخره به این شهر می رسند.

امروز بعد از گذشت قرن ها همچنان در این شهر مردمان مسلمانی هستند که بازمانده های آن مهاجرانند. رفتن شیرازی ها به این شهر و تشکیل امپراتوری افرا شیرازی یکی از سازمان یافته ترین مهاجرت ها را در این منطقه شکل دارد که تحولات زیادی را در فرهنگ و تاریخ مردم به وجود آورد و حتی باعث به وجود آمدن نژادی تازه به نام شیرازی ها در این شهر شد. آن طور که در یکی از کتاب های معتبر تاریخی آمده زمان مهاجرت شیرازی ها به این شهر به سال 1200 میلادی برمی گردد، آن ها با زندگی در میان مردم بومی این سرزمین فرهنگی خاصی را در این منطقه شکل دادند. یکی از کارهایی که ایرانیان بعدا از رفتن به این منطقه انجام دادند رونق تجارت با دیگر کشورها بود که باعث پیشرفت کیلوا شد. آن ها در این منطقه اسلام را توسعه دادند و بناهای مذهبی ساختد که مهمترین آن ها مسجدی تاریخی و زیباست که همچنان وجود دارد. از طرفی سنت ها و فرهنگ های ایرانی هم در این منطقه توسعه پیدا کرد. تغییر و تحولاتی که مهاجران و به خصوص شیرازی ها در این شهر به وجود آوردند در حدی بود که این شهر در فهرست میراث جهانی یونسکو نهاده شد و نام شیرازی ها در فرهنگ و تاریخ این ناحیه جاودانه شد.

چیزی که در این ناحیه بیشتر از هر چیز دیگری دیده می گردد سرامیک هایی است که در معماری اسلامی دیده می شوند. در این محل آثار هنری سرامیکی بسیاری به چشم می آید. همه این سرامیک ها در همین شهر درست می شدند و برای ساخت وسایل آشپزخانه به کار می رفتند با این وجود کاربردآن ها فقط مخصوص وسایل آشپزخانه نبود. یکی از مهمترین جاذبه های این شهر، مسجد جامع کیلوا است که به نظر می آید این مسجد در قرن 10 تاسیس شده اما دو مرحله ساخت آن به قرن 11 یا 12 و 13 برمی گردد. این مسجد یکی از قدیمی ترین مساجدی است که همچنان در ساحل Swahili واقع شده است. به نظر می آید شبستان این مسجد از اولین جاهایی بوده که ساخته شده. این شبستان که با با 9 ستون محافظت می گردد احتمالا اولین مسجد این محل است که هیچ حیاطی ندارد. این مسجد حدود 1000 سال پیش ساخته شده و در آن کتیبه ای کوفی وجود دارد.

نکته جالب درباره این مسجد این است که از سنگ درست شده و بدون شک برجسته ترین اثری است که همچنان از شیرازی های این شهر در این ناحیه به جای مانده است. اما امپراتوری زنگبار تا قرن پانزدهم بیشتر دوام نیاورد در این قرن پرتغالی ها به این جزیره حمله کردند و با از بین بردن عرب ها حکومتی تازه را در آن ایجاد کردند. حاکمیت عرب ها در این ناحیه حدود 5 قرن ادامه داشت و در این مدت این ناحیه رونق زیادی را به خود دید. امروز گردشگران زیادی به این منطقه سفر و از بناهای اسلامی تاریخی آن تماشا می نمایند در میان برجسته ترین آثار ایرانی اسلامی در این منطقه دو حمام ایرانی است که به خوبی فرهنگ ایرانی ها را به جهانیان نشان می دهد.

منبع: en.wikipedia.org