سرانجام خط زندگی! - مرد کوچک

این ها گفته های سارا 25 ساله است که از خاطرات نوجوانی و تجربه اقدام به خودکشی خود برای رسیدن به عشق آن دوران می گوید. او حالا با لبخندی تلخ از این تجربه یاد می نماید و نمی داند اگر آن روز نجاتش نداده بودند چه سرنوشتی در انتظار خانواده اش بود. سارا همواره به سال هایی که پس از آن روز زیسته و خواهد زیست فکر می نماید.

مریم در شرح داستان زندگی اش به خبرنگاران می گوید: بعد از ازدواج مجبور بودیم نزدیک خانواده همسرم زندگی کنیم و هیچ گونه محیط خصوصی برای خودمان نداشتیم و هر روز به میزان دخالت های خانواده همسرم اضافه میشد. من واقعا از دخالت های بیجای آنها کلافه شده بودم. یک روز تصمیم گرفتم به این دخالت ها سرانجام داده و خودم را نجات بدهم، رفتم داخل حمام و خودم را به دار آویختم که البته آن روز به صورت اتفاقی همسرم زودتر به خانه آمد و من را نجات داد...

بزرگ شدن با حس تنهایی و تبعیض

پدر و مادرم همواره بین من و خواهر و برادرهایم فرق می گذاشتند، همواره برای اونها لباسهای بهتری می خریدند، پول بیشتری به آنها میدادند و من با این حس تنهایی و تبعیض بزرگ شدم و کم کم از خودم و خانواده م بدم آمد. یک روز که سر سفره بودیم، مادرم به همه غیر از من توجه می کرد و من که از این رفتارها خسته بودم، بالای پشت بام رفتم و خودم را به پایین پرت کردم. همه جای بدنم شکست ولی زنده ماندم. یک بار دیگر هم به خاطر توهین هایشان رگ خودم را زدم ولی باز زنده ماندم... اینها گفته های نوجوانی است از تجربه رسیدن به آخر خط زندگی...

صدای اعتراض و دیده شدن!

یک کارشناس ارشد روانشناسی بالینی با اشاره به معنا و انگیزه های خودکشی به خبرنگاران گفت: خودکشی به معنای سرانجام زندگی به دست خود فرد است، اگر کسی دست به خودکشی بزند ولی زنده بماند این رفتار اقدام به خودکشی نامیده می شود که می تواند در اقشار مختلف مردم از جمله نوجوانان، جوانان، مردان، زنان، افراد مسن و یا حتی بچه ها دیده شود. اقدام به خودکشی به دلایل مختلف به وقوع می پیوندد ولی در نهایت همه افرادی که دست به خودکشی می زنند می خواهند صدای اعتراض و دیده شدن خود را به اطرافیانشان برسانند.

فاطمه مرادی نسب ادامه می دهد: یکی از مهمترین معضلات بهداشتی که در سراسر دنیا مورد توجه قرار گرفته خودکشی است. در هر 3 ثانیه یک اقدام به خودکشی صورت می گیرد و آمار سازمان بهداشت دنیای در سال 2018 میانگین 10.6 خودکشی منجر به مرگ در هر 100 هزار نفر جمعیت را نشان می دهد.

وی می افزاید: میزان اقدام به خودکشی 20 تا 30 برابر میزان فوت ناشی از آن بوده و حدود 125 نفر در هر 100 هزار نفر جمعیت است. لازم به ذکر است میزان اقدام به خودکشی در زنان بالاتر بوده اما میزان فوت ناشی از آن در مردان بیشتر است.

این روانشناس بالینی پدیده خودکشی را یک مشکل روزافزون می داند که متاسفانه در کشورهای در حال توسعه با سرعت بیشتری پیش می رود و کشور ما نیز از این امر مستثنی نیست. آمار خودکشی طی سال های94 تا 97 با شیب ملایم و افزاینده روبرو بوده و تقریبا سالیانه حدود 5 نفر در 100 هزار نفر جمعیت، خودکشی منجر به مرگ اتفاق افتاده است که این فارغ از موارد اقدام به خودکشی نافرجام و یا گزارش نشده است.

آغاز ماجرا...

مرادی نسب با اشاره به اینکه خودکشی یک مشکل پیچیده با دلایل متعدد است، عنوان می نماید: خودکشی در نتیجه تعامل عوامل متعدد زیست شناختی، ژنتیکی، روانشناختی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی به وجود می آید، که عوامل روانشناختی شامل تربیت خانواده، کمبود اعتماد به نفس، احساس بی ارزشی و عدم حرمت نفس، نارسیسم (عشق افراطی به خود یا خودشیفتگی)، افسردگی های شدید و... است.

وی معتقد است که اقدام به خودکشی افراد تازه آغاز ماجراست تا خانواده ها بی سرپرست شوند، به آن خانواده ها برچسب زده شود، درگیری ایجاد شود، مهاجرت صورت بگیرد و بالاخره زندگی ها پیچیده شود. در چنین شرایطی جامعه نه تنها بخشی از نیروهای مولد خود را از دست می دهد بلکه به دلیل بیماری ها، معلولیت ها و آسیب های جسمی و روانی-اجتماعی ناشی از آن دچار مشکل شده و بهداشت روانی اعضای خانواده قربانیان را مخدوش کرده و تاثیرات بسیار سویی در فضای زندگی اجتماعی بر جای می گذارد.

بیشتر خودکشی ها قابل پیشگیری هستند

کارشناس ارشد روانشناسی بالینی شرح می دهد: دانستن و شرح اینکه چرا بعضی افراد تصمیم به خودکشی می گیرند در حالی که بعضی دیگر در شرایط یکسان یا حتی بدتر از آن چنین کاری نمی نمایند مشکل است، اما با این حال بیشتر خودکشی ها قابل پیشگیری هستند، چون ممکن است بحران در زندگی هر کسی اتفاق بیافتد و احتمال اینکه هر انسانی به این فکر افتاده باشد، وجود دارد ولی نوع برخورد با اینگونه مسائل بسیار مهم است که به مهارت های فرد در مقابله با چالش ها و مسائل خودش برمی شود.

فاطمه مرادی نسب می گوید: با توجه به اهمیت این موضوع سازمان ها و نهادهای مربوطه با برنامه هایی در زمینه آموزش مهارت های مقابله ای (به ویژه مهارت حل مسئله)، تشخیص یک سری اختلالات در پیشگیری از خودکشی و آموزش مراقبت های اولیه به مراقبان بهداشتی و جامعه می توانند در راستای پیشگیری و کنترل پدیده خودکشی کوشش نمایند.

درگیری برای بازماندگان خودکشی

رئیس کمیته پیشگیری از خودکشی انجمن روان پزشکان ایران پیش از این در گفت وگویی با خبرنگاران، مطرح کرد: بر اساس مطالعات و تحقیقات صورت گرفته توسط سازمان دنیای بهداشت، به ازای هر مورد خودکشی که منجر به مرگ می شود، حداقل 100 نفر از اطرافیان (بازماندگان خودکشی) او درگیر هستند، این در حالی ست که در بسیاری از مواقع می توان با هزینه های بسیار کم از این پدیده پیشگیری کرد، به طوری که یکی از بهترین راه ها برای پیشگیری از وقوع این پدیده، اطلاع رسانی با کیفیت به وسیله رسانه ها و برنامه های آموزشی به شمار می رود.

سیدمهدی حسن زاده، روان پزشک و فلوشیپ پیشگیری از خودکشی، این پدیده را چند عاملی دانست و گفت: بسیاری از رسانه ها خودکشی را پدیده ای تک عاملی می دانند، حال آنکه سازمان دنیای بهداشت و انجمن دنیای پیشگیری از خودکشی تاکید دارد که نباید خودکشی را ساده سازی یا تک عاملی معرفی کرد. در واقع دیدگاه هایی مانند اینکه یک جوان بر اثر شکست عشقی یا بیکاری اقدام به خودکشی می نماید اشتباه است، زیرا عوامل اجتماعی، فرهنگی، روان شناختی، زیست شناختی و جامعه شناختی طی سالیان سال فرد را مستعد می نماید تا در روبروه با محرک کوچکی دست به خودکشی بزند.

تلنگری کوچک تا فرو ریختن!

به گفته وی، خودکشی همانند ساختمان چوبی است که سالیان سال توسط موریانه ها از درون تخریب شده و ناگهان با تلنگری کوچک فرو می ریزد.

رئیس کمیته پیشگیری از خودکشی انجمن علمی روان پزشکان ایران معتقد است افرادی که اقدام به خودکشی می نمایند در سه گروه اصلی طبقه بندی می شوند؛ دسته اول افرادی هستند که به طور جدی هدف آنها مرگ است، دسته دوم افرادی هستند که برای خودکشی مردد هستند، اما دسته سوم را افرادی تشکیل می دهند که مرگ هدف اصلی آنها نیست، بلکه انگیزه های متعددی همچون جلب توجه، قدرت نمایی، انتقام گیری و... عامل و بهانه ای برای اقدام به خودکشی آنها می شود.

خودکشی بیشتر از جنگ قربانی می گیرد!

به گزارش خبرنگاران، خودکشی دومین عامل اصلی مرگ -پس از حوادث جاده ای- در جوانان بین 15 تا 29 ساله، محسوب شده و در بین دختران نوجوان 15 تا 19 ساله نیز پس از بیماری ها و مسائل ناشی از بارداری، دومین عامل مرگ و میر است. همچنین در پسران نوجوان خودکشی در رده سوم پس از حوادث جاده ای و خشونت های بین فردی قرار گرفته است.

بر اساس اعلام سازمان دنیای بهداشت (WHO) هر 40 ثانیه یک نفر و به طور کلی سالیانه نزدیک به 800 هزار نفر در دنیا بر اثر خودکشی جان می بازند و شمار افرادی که سالیانه به دلیل خودکشی می میرند از شمار افرادی که در جنگ یا بر اثر مالاریا، سرطان سینه و یا قتل کشته می شوند، بیشتر است.