مراقبت های بهداشتی، مراقبت های اجتماعی، افزایش کیفیت زندگی، افزایشبهبود عملکرد فیزیکی سالمندان نه تنها از درصد مرگ و میر سالمندان بر اثر بیماری هایحاد و مزمن می کاهد، بلکه افزایش طول عمر را با برخورداری از رفاه بیشتر همراه می سازد. بی توجهی به ابعاد مختلف این قشر و نیازهایآنان می تواند مانعی جدی در برابر توسعه قلمداد شود به این صورت که اگر نیازهایروانی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی این قشر نادیده گرفته شود و قابلیت هایلازم را برای زندگی نداشته باشند. اگرجوان شدن جامعه ما در شریط حاضر امری ناگهانی و غیرمترقبه بوده است، سالمند شدنآن کاملا قابل پیش بینی است. بنابراین مدیران جامعه اگر از هم اکنون به فکر ایجادساختارها، تمهیدات و روال های لازم برای برخورد با چنین پدیده ای باشند، در آیندهدر این زمینه با امواجی از مسائل رو به رو نخواهیم شد و در آینده می توانیمپاسخگوی نیازهای این لشکر عظیم باشیم.

بهداشت روانی سالمندان

در این میان اما بهداشت روانی و توجه به نیازهای روانی نیز از اهمیتویژه ای برخوردار است. چناچه این اقشار از سلامت روانی خوبی برخوردار باشند اینامر تا حد زیادی بر سلامت جسمی و بهبود مناسبات اجتماعی آناننیز اثر گذار خواهد بود و موجبجلوگیری از هدر رفتن هزینه های جامعه جهت درمان آنان که هزینه بالایی را نیز در برمی گیرد خواهد شد.

ازجمله مواردی که کمک شایانی به بهداشت روانی بازنشستگان می کندتشویق و ترغیب آنان برای ادامه تحصیل و کسب مدارج تحصیلی بالاتر است. افرادی که درهنگام اشتغال به هر دلیلی نتوانسته اند به تحصیلات خود ادامه دهند (به ویژه ازمقطع دیپلم به بالا) در هنگام بازنشستگی می توانند به ادامه تحصیل تشویق شوند. دراین راستا مدیران جامعه می توانند برنامه ویژه ای را برای افزایش ظرفیت رشته هایتحصیلی یا سهمیه ای را برای آنان در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در نظر بگیرندو حتی این امتیاز به عنوان یک مشوق برای آنان قائل شود که چنانچه پیروز به اخذ مدرکتحصیلی در مقاطع بالاتر گردند طبق ضوابطی در حقوق بازنشستگی آنان اثر گذار خواهدبود. دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و مراکز آموزشی موسسات و سازمان ها نیز ازخدمات کسانی که بعد از بازنشستگی در مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکترا فارغالتحصیل می شوند با پرداخت حق الزحمه ا مناسب جهت آموزش نیروهای جوان استفادهنمایند.

شاید نیاز به بازگو کردن نباشد که سالمندی و کهنسالی در فرهنگ و باورهایما از چه پایه احترام و تکریم برخوردار بوده است. این مطلب را نه تنها می توان درفرهنگ عامه و روزمره که در فرهنگ مکتوب نیز یافت. بدین سبب در آموزه های ما برآموختن از پیران و جهاندیدگان تأکید فراوان شده است.

البته میزان پذیرش شرایط دوره سالمندی از سوی فرد سالمند اهمیت دارد.این پذیرش در بین افراد مختلف و با فرهنگ های گوناگون متفاوت است، برخی به مرور ازمشارکت در زندگی اجتماعی کناره می گیرند و در مقابل، جامعه نیز آن ها را به کناریمی نهد که این خود احساس بیهودگی و افسردگی را در فرد سالمند تعمیق می کند. ولیبرخی دیگر از سالمندان با نقش های جدیدی که مطابق با شرایط آنهاست این دوره را بهدورهای نسبتا فعال و رضایت بخش بدل می سازند.

در هر حال علاوه بر خصوصیات فردی، شرایط اجتماعی و به ویژه شرایطخانوادگی شخص سالمند هم بسیار مهم است. شرایط مناسب خانواده و جامعه می تواند شخصرا به سوی پذیرش شرایط جدید سوق دهد و شرایط نامناسب خانواده و جامعه می تواند اورا منزوی و تنها کند. به علاوه میزان سلامت جسمی شخص سالمند در این مرحله از زندگی،عاملی مهم در شرایط زندگی اجتماعی اوست، چرا که برای هر نوع مشارکت اجتماعی درمورد سالمندان، ابتدا میزان سلامت آنها مطرح است. برخورداری از سلامت جسمانی می تواندبه بهبود روابط اجتماعی و مقابله با هجوم افسردگی کمک کند.

گروه سلامت خبرنگاران